قوانین ترجمه صحیح

برای جلوگیری از مشکلات شایع در ترجمه، باید هنگام نوشتن، چند قانون کلی را در ذهن داشته باشید. برای درک بهتر خواننده، جملات خود را ساده و موجز نگه‌دارید. زیرا وضوح، اختصار و ساختار درست می‌تواند ترجمه‌ای با کیفیت خلق کند و به جریان کار و بازدهی کلی کار ترجمه سرعت ببخشد.

۱۰ قانون که هنگام ترجمه کردن باید به خاطر داشته باشید عبارتند از:

۱- جملات را کوتاه نگه دارید.

برای افزایش درک و ترجمه ساده‌تر و رساندن هدف و افزایش قابلیت خواندن از ۲۰ کلمه یا کمتر استفاده کنید. من اغلب از خودم می‌پرسم چه چیزی واقعا مهم است؟ چگونه منظورم را به سادگی برسانم؟ جملات را با صدای بلند بخوانید. این کار کمک می‌کند تا جملات را کوتاه و جذاب نگه‌دارید.

۲- در صورت امکان از ترتیب استاندارد زبانی استفاده کنید.

این ترتیب در زبان انگلیسی به‌صورت فاعل، فعل و مفعول با ترکیب‌های توصیفی است. از ساختار دستور زبانی صحیح و علامت‌گذاری مناسب مطمئن شوید.

ساده‌ترین چیزها را هم کنترل کنید. شاید در متن مبدا هم اشتباهاتی وجود داشته باشد. مترجمان اغلب اشتباهات متن مبدا را پیدا می‌کنند. اما این کار نباید تبدیل به ویرایش متن مبدا شود. این کار وظیفه شما نیست و وقت‌تان را تلف می‌کند.

۳- از ردیف کردن رشته اسامی طولانی اجتناب کنید.

وقتی که حروف ربط برای ایجاز حذف می‌شوند، خواننده باید ارتباط بین کلمات را با درک شخصی استنباط کند. اگر مجبور باشید برای فهمیدن یک جمله چندین بار آن را بخوانید، پیچیدگی آن بعد از ترجمه چندین برابر خواهد شد. در این حالت احتمال برداشت‌های غلط از معنای جمله‌ی اصلی یا ترجمه آن بسیار بیشتر خواهد شد.

۴- برای معرفی یک مفهوم واحد از یک اصطلاح استفاده کنید.

استفاده از معادل‌ها یا مترادف‌های یک کلمه سد راه یک ترجمه روشن است. هرزمان که چیزی می‌نویسید به یک شیوه و روش بنویسید. برای نشان دادن یک مفهوم واحد از راه‌های مختلف استفاده نکنید. این کار نه تنها بر استحکام کلی ترجمه تاثیر می‌گذارد، بلکه حافظه ترجمه را هم تضعیف می‌کند که خود می‌تواند به کاهش کیفیت، افزایش هزینه و چرخش کار منجر شود. استفاده از حافظه ترجمه به این معناست که از ترجمه‌های موجود استفاده کنید. اگر لازم نیست از صفر شروع نکنید.

۵- حتی‌الامکان از ترجمه متن طنز اجتناب کنید.

این متن‌‌ها به‌ندرت در ترجمه منتقل می‌شوند. در مورد لهجه‌های خاص، عبارات محلی و استعاره نیز داستان بر همین منوال است. تجربهٔ واقعی من این بود که شخصاً نمی‌دانستم ترجمه “knocking it out of the park” یا “grand slam” چیست تا اینکه در سال ۲۰۰۴ به بوستون آمریکا رفتم و بازی‌ فوتبال آمریکایی را دیدم. الان معنای آن عبارات را درک می‌کنم، اما این احتمال وجود دارد که بسیاری از مترجمان مثل من با دیدن ورزش‌های آمریکایی سردرگم شوند. اصطلاحات همیشه قابل فهم عمومی و قابل ترجمه نیستند.

۶- ترجمه با تاریخ‌های بین‌المللی باید مشخص و واضح باشد.

اعداد بزرگ، مقیاس‌های وزن، قد، عرض، دما، زمان، شماره تلفن، پول و غیره نیز باید به زبان مقصد برگردانده شود.

 مثلاً ۰۹/۰۷/۲۰۱۵ سپتامبر است یا جولای؟ بسته به اینکه کجا باشیم، ممکن است ماه در سمت چپ یا وسط نوشته شود. یعنی همین تاریخ در سوییس جولای خوانده می‌شود و در آمریکا سپتامبر. مطمئن‌ترین گزینه ذکر نام ماه یا مخفف آن است.

۷- از ضمایری مثل that و which استفاده کنید.

این ضمایر درک خواننده از جمله را بهتر می‌کنند حتی اگر در نظر اول به نظر ضروری نرسند.

جمله «The software ‏that he licensed expires tomorrow» بهتر و قابل‌فهم‌تر از «‏software he licensed expires tomorrow» است.

۸- از افعال ترکیبی (ترکیب یک فعل با یک یا چند حرف اضافه) پرهیز کنید.

این افعال جمله را پیچیده‌تر می‌کنند. به طور مثال از فعل “met” به جای “ran into” استفاده کنید. افعال ترکیبی اغلب دارای معانی متعدد و غیررسمی هستند. مراقب افعال دو یا سه کلمه‌ای باشید. در خیلی از فرهنگ‌ها درک این فعل‌ها بسیار سخت است.

۹- به‌جای افعال مجهول از افعال معلوم استفاده کنید.

افعال معلوم مستقیم‌ و قابل فهم‌ترند و راحت‌تر ترجمه می‌شوند. کلماتی مثل “was” و  “by” نشان‌گر استفاده از فعل مجهول است. به طور مثال:

The software was upgraded by the user یک ساختار مجهول است که بهتر است به صورت معلومِ:

The user upgraded the software نوشته شود.

۱۰- از تناسب ترجمه مطمئن شوید.

متن انگلیسی اغلب کوتاه‌تر از زبان‌های دیگر است، این یعنی شما در ترجمه باید فضای بیشتری برای توضیح ‌در نظر بگیرید (تا ۳۵٪). تفاوت نه تنها در طول جمله، بلکه در طول تک‌کلماتی است که ممکن است در زبان مقصد به عنوان کلمات مرکب ترجمه شوند.