
در دنیا به حدود ۶۵۰۰ زبان زنده تکلم میشود. اگر هر کدام از این زبانها بخواهد به یکی دیگر از این زبانها ترجمه شود ۳۶ میلیون احتمال و ترکیب مختلف خواهیم داشت. اگر ۲۰۰۰ زبانی را که کمتر از ۱۰۰۰ نفر به آن تکلم میکنند حذف کنیم، این مجموعه به ۲۰ میلیون کاهش مییابد. و اگر ۱۵۰۰ زبان موجود در اینترنت را در نظر بگیریم، جفتزبانهای قابل ترجمه به ۲۵/۲ میلیون کاهش مییابد.
ده زبان برتر دنیا به ترتیب تعداد متکلمان زبان فرانسه، اندونزیایی، پرتقالی، بنگالی، عربی، روسی، اسپانیایی، هندی، انگلیسی و چینی ماندرین هستند. چرا این مسئله مهم است؟ چون مشتریان تمایل به خرید محصولاتی دارند که اطلاعات آنها به زبان خودشان بازاریابی یا ارائه شده باشد.
بیش از ۲ میلیارد نفر در جهان هستند، اما فقط زبان اول ۴۰۰ میلیون نفر از آنها و زبان دوم ۶۰۰ میلیون نفر انگلیسی است. یعنی بیش از نیمی از مردم جهان انگلیسی صحبت نمیکنند و اگر اطلاعات اصولی شما فقط به انگلیسی ارائه شود، به این بازار دسترسی نخواهید داشت.
در سالهای اخیر از کامپیوترها برای ترجمه استفاده شده است. با افزایش سرعت محاسبات، کاهش زمان جمعآوری اطلاعات و بهبود الگوریتمهای ترجمه پیشرفتهای ترجمه ماشینی قابل توجه بوده است.
ترجمههای واژهـمحور کلمات یک زبان را مستقیما به واژه معادل آن در زبان مقصد بر میگردانند. در مقابل روش حافظه ترجمه به اطلاعاتی دسترسی دارد که بخشهایی از متن (جمله، مفهوم، اصطلاح، عبارت) را به معادل آن ترجمه میکند. بهتر از آن این که این ترجمهها ذخیره میشوند و ترجمههای آتی سریعتر و کمهزینهتر خواهند شد. هرچه ترجمه واژهـمحور و حافظه ترجمه بیشتری انجام دهید، در هزینه و زمان بیشتر صرفهجویی خواهید کرد.
برمبنای ترجمه واژهـمحور و حافظه ترجمه دوسیستم اصلی ترجمه بنا میشود: سیستمهای قاعده ـمحور و سیستمهای آماری. سیستمهای قاعده محور بر مبنای اصول دستور زبان و واژه معادلِ دقیق کار میکنند سیستمهای آماری بر مبنای تحلیل ترجمههای قبلی و این که کدام روانتر بودهاند.
مقالات آکادمیک و پزشکی و موارد مشابه به این نیاز به دقت بالا دارند و سیستم قاعده-محور برای آنها مناسبتر خواهد بود.
ترجمه ماشینی میتواند بازارهایی را به روی ترجمه بگشاید که قبلا بسته بودهاند. نکتهای که در این میان باید مورد توجه قرار گیرد این است که همیشه این ترجمه باید توسط انسان بازنگری و بررسی شود. در حال حاضر حتی بهترین برنامههای کامپیوتری قادر به رقابت با ترجمه خوب انسانی نیستند. اصطلاحات و عبارات بسیار زیاد معانی و پیچیده و ابهامآور و اختلاف فرهنگی زیادی هستند که ترجمه ماشینی قادر به بیان آنها نیست. شکی نیست که ترجمه ماشینی تاثیر خود را در بازار ترجمه گذاشته است. تعداد زبانهایی که از این طریق قابل دسترسی هستند قابل توجه است و این تحول بزرگی است. زمانی که برای دریافت این ترجمه لازم دارید زمان ارسال یک پیام است. گاه میتوانید با ترجمه ماشینی با مخاطبان یک زبان به زبان خودشان ارتباط برقرار کنید.
گرچه در این حالت هرگونه خطا، درک و محاسبه اشتباه ممکن است به قطع ارتباط یا خطای بزرگ فرهنگی یا حتی (اگر متن پزشکی باشد) به تهدید جانی منجر شود. ترجمه مشابه و نزدیک در این موارد به هیچوجه کافی نیست.
در دید کلان کاری باید این مهم را در نظر گرفت که دسترسی به ترجمه انسانی با سطح تخصص در حد بومی در زبان مبدا و مقصد حیاتی است تا به این ترتیب مطمئن باشیم که پیام در کمال دقت منتقل شده و از هر گونه اشتباه احتمالی که باعث شرمندگی، ناراحتی یا هرگونه ضرر و زیان شود، جلوگیری شده است.