راهنمای مختصر اخلاقی برای مترجمان شفاهی و مترجمان

مترجمان شفاهی و مترجمان، تنها راه ارتباطی بین افرادی هستند که به زبان‌های مختلف صحبت می‌کنند.

به دلیل این‌ که این افراد برای تفسیر موقعیت‌های حساس و استرس‌زا به کار گرفته می‌شوند، یک منشور اخلاقی[۱]، توسط انجمن بین‌المللی مترجمان شفاهی پزشکی[۲] برای مترجمان شفاهی پزشکی تدوین شده است. اما این دستورالعمل‌ها برای مترجمان و مترجمان شفاهی فعال در سایر حوزه‌ها نیز مورد استفاده است.

در زیر خلاصه‌ای از نکات اصلی این منشور اخلاقی آورده شده است.

♦‌ حفظ محرمانگی

به عنوان یک مترجم شفاهی یا مترجم، احتمال دارد با اطلاعات محرمانه یا حساس‌ سر و کار داشته باشید. حتی اگر این مسئله بدیهی به نظر برسد، مشتری‌ها نیاز دارند اطمینان حاصل کنند که می‌توانند به شما اعتماد کرده و شما این اطلاعات را با افراد دیگر، به اشتراک نخواهید گذاشت. فقط با اجازه مشتری‌تان می توانید این اطلاعات را با فرد دیگری به اشتراک گذاشته یا در مواردی که به دلایل مرتبط با ایمنی یا حقوقی، نیاز فوری به اشتراک‌گذاری آن‌ها وجود داشته باشد.

♦‌ دقیق بودن

مترجمان شفاهی و مترجمان برای قابلیتشان در درک صحیح گفته‌های یک مشتری و انتقال دقیق آن به مشتری دیگر، استخدام می‌شوند. همان طور که در راهنمای [IMIA[3 به آن اشاره شده شما بایستی “زبان و حالت تفسیری را انتخاب کنید که به دقیق‌ترین شکل، محتوا و روح پیام را انتقال می‌دهد”. این مسئله به خصوص برای مترجمان شفاهی حائز اهمیت است چرا که آن‌ها وظیفه ترجمه تعاملات بلادرنگ را برعهده دارند. بخش عمده ارتباطات انسانی، نه از طریق کلمات، بلکه از طریق حالات چهره، تن صدا، زبان بدن و غیره به تصویر کشیده می‌شود. مترجمان شفاهی بایستی مشتریان خود را وادار کنند که به جای نگاه به آنان، به یکدیگر نگاه کنند و تماس چشمی برقرار کنند تا بتوانند این سرنخ‌های غیرکلامی را نیز دریابند. اما حتی در این صورت نیز ممکن است نتوانند به درستی متوجه شوند.

♦‌ حساس بودن به سوء تفاهم‌های فرهنگی

موقعیت هایی وجود دارد که در آن‌ها، انتقال اطلاعات به تنهایی کافی نیست. شما، به عنوان کارشناس فرهنگ هر دو زبان، بایستی از تفاوت‌های فرهنگی که می‌توانند در ارتباط موثر، تداخل ایجاد کنند، آگاه باشید. به عنوان یک مترجم شفاهی، اگر در موقعیتی قرار گرفتید که به نظر می‌رسید چنین اتفاقی دارد می افتد، این وظیفه شماست که آن چه می توانید انجام دهید تا به مشتریان خود کمک کنید این سوءتفاهمات برطرف شود. به عنوان یک مترجم، بایستی هر نوع سوء برداشت از متن ترجمه شده خود را، پیش‌بینی کرده و آن را به نحوی مطابقت دهید که معنای اصلی به خواننده انتقال یابد.

♦‌ حفظ بی‌طرفی

شما تنها در صورتی می‌توانید پیام فردی را به صورت دقیق، انتقال دهید که آن را آغشته به احساسات و نظرات خود نکنید. شما به خاطر مهارتتان در زبان و تفاوت‌های فرهنگی به کار گماشته شده‌اید؛ حتی اگر در مورد موضوع فعلی، دانش دارید و آموزش دیده‌اید، کار شما این نیست که در مورد آن نظر بدهید. این مسئله به خصوص برای مترجمان شفاهی حائز اهمیت است. مشتری‌ها ممکن است نتوانند بین نظرات شما و نظرات طرف مقابل، تمایز قائل شوند و به این دلیل، تزریق نظراتتان می‌تواند نادرست و مضر باشد.

اگر نسبت به یک یا هر دو مشتری، دلبستگی شخصی دارید و این مسئله ممکن است بر قابلیت بی‌طرفی شما تاثیر بگذارد، بهتر است کناره‌گیری کرده و اجازه دهید مترجم شفاهی دیگری این کار را انجام دهد.

♦‌ حرفه‌ای بودن

تنها ماموریت‌هایی را به عهده بگیرید که برای آموزش و تخصص شما مناسب باشند – هم از نظر موضوع یا موقعیت، و هم از نظر تسلط به زبان. فروتنی و صداقت کافی داشته باشید تا اگر ماموریت پیشنهاد شده، از حوزه‌ی دانش شما خارج است، از پذیرش آن امتناع کنید.

♦‌ به‌روز بودن و به دنبال پیشرفت حرفه‌ای بودن

زبان‌ها دائما در حال تحول‌اند و همواره در همه زمینه‌ها، اصطلاحات جدید معرفی می‌شوند. شما بایستی از این تغییرات آگاه باشید تا بتوانید به طور موثر، کار ترجمه و تفسیر را انجام دهید.

با درگیر شدن در آموزش مداوم و در تماس بودن با دیگر متخصصان و سازمان‌ها در حوزه خود، دانش و مهارت‌های خود را ارتقا دهید. این امر به شما کمک می‌کند که همیشه مطلع بوده و مترجم یا مترجم شفاهی موثرتری بهتری شوید.

[۱] Code of Ethics

[۲] International Medical Interpreters Association

[۳] IMIA guideline